EUNOS

12 Sep 2011

EKSTRA!

TOKOH WARISAN
Banyak jasa

Almarhum Mohamed Eunos berperanan penting perjuang hak Melayu


TAHUKAH anda siapakah orang di sebalik estet perumahan Eunos yang terletak tidak jauh dari Geylang Serai sekarang?

Beliau ialah Mohamed Eunos Bin Abdullah yang merupakan salah seorang intelektual yang banyak memperjuangkan nasib dan kepentingan masyarakat Melayu di Singapura pada awal tahun 1900-an dahulu.

Allahyarham Mohamed Eunos dilahirkan dalam 1876 di Singapura dan akrab dengan keluarga diraja Johor.

Beliau memulakan kerjaya sebagai syahbandar (pentadbir pelabuhan di Singapura dan Muar), pengarang Utusan Melayu (1912-1914), ahli perundangan Melayu pertama dan Yang di-Pertua Kesatuan Melayu Singapura.

Fasih berbahasa Inggeris dan Melayu, beliau berperanan penting dalam memperjuang hak Melayu di Singapura dan Johor.

Beliau telah diamanahkan memimpin akhbar Utusan Melayu (yang pertama pada 1912) dan dikenali sebagai 'Bapa Kewartawanan' oleh sesetengah sarjana.

Khidmatnya dalam Dewan Perundangan Singapura telah membolehkan pembentukan kawasan rizab Melayu, Kampung Melayu-Kaki Bukit.

Menerusi Kesatuan Melayu Singapura (Kemas), beliau menggalakkan pendidikan dan kemahiran tinggi bagi masyarakat Melayu dan membawa penubuhan Utusan Melayu (1939 hingga kini).

Allahyarham telah menunjukkan peri pentingnya orang Melayu bersikap terbuka, bersaing dengan ilmu dan akhlak serta berani menyatakan haknya walaupun sebagai kaum minoriti dalam negara kota raya.

LATAR BELAKANG

Allahyarham Eunos dilahirkan dalam keluarga yang berada di Singapura. Bapa beliau merupakan seorang saudagar atau peniaga keturunan Minangkabau dari Sumatera, Indonesia.

Allahyarham menerima pendidikan awal di Sekolah Melayu Kampong Glam dan kemudian melanjutkan pelajaran ke Ranffles Institution.

Selepas tamat pengajian, beliau bekerja dalam perkhidmatan awam sebagai syahbandar atau pentadbir pelabuhan di Singapura, sebelum menjadi syahbandar di Muar, Johor, pula.

Dalam 1907, pada usia semuda 31 tahun, Allahyarham menjadi editor pertama akhbar Utusan Melayu.

Tujuh tahun kemudian, beliau menjadi editor sebuah lagi akhbar Melayu, Lembaga Melayu.

Sepanjang kerjaya beliau sebagai wartawan, Allahyarham Eunos banyak menulis rencana yang memperjuangkan nasionalisme bangsa Melayu.

Azamnya untuk memperjuangkan nasib orang Melayu mendorong Allahyarham menukar kerjaya daripada seorang wartawan menjadi perwakilan Melayu dalam Majlis Perbandaran ketika Singapura dan Malaysia masih di bawah penjajahan British.

Pada 1926, Allahyarham Eunos dan teman-teman seperjuangannya telah menubuhkan Kesatuan Melayu Singapura (Kemas) dan menjadi presidennya yang pertama.

KMS telah memperjuangkan pembentukan sebuah kawasan penempatan Melayu yang diberi nama Kampung Melayu dengan tujuan mengekalkan nilai-nilai dan cara kehidupan orang Melayu.

Projek pembentukan penempatan Melayu itu dibina dengan geran $700,000 daripada pentadbir British di bawah pimpinan Gobenor Sir Hugh Charles Clifford.

Dalam 1981, kawasan penempatan itu dirobohkan untuk memberi jalan kepada projek pembangunan negara Singapura.

Pemerintah Singapura kemudian menamakan estet perumahan HDB yang dibina di situ sebagai estet Eunos sebagai mengekal dan mengenang jasa-jasa Allahyarham Eunos yang meninggal dunia pada 12 Disember 1933.

Jenazah Allahyarham disemadikan di tanah perkuburan Bidadari.

Nota: Laporan hasil kerjasama Majlis Pusat Pertubuhan-Pertubuhan Budaya Melayu Singapura.